46 / 106
ΘΕΜΑ
46
τ.
140
/2020
Α. Η προβληματική
Η ποινική δίκη εκτυλίσσεται με κεντρι-
κό άξονα την αναζήτηση της ουσιαστικής
αλήθειας. Το ανακριτικό σύστημα συλλο-
γής και αξιολόγησης των αποδεικτικών
μέσων και η αρχή της ηθικής απόδειξης,
ως πυλώνες της ποινικής δικονομίας, με-
ταθέτουν το κέντρο βάρους από τον διαδι-
καστικό φορμαλισμό, στην ενδελεχή εξέ-
ταση των πραγματικών περιστατικών. Ο
αντικειμενικός αυτός προσανατολισμός
της ποινικής διαδικασίας, εκ πρώτης όψε-
ως την απαλλάσσει από τυπικούς αποδει-
κτικούς κανόνες, οι οποίοι θα την «αποχύ-
μωναν», δυσχεραίνοντας την ουσιαστική
εκτίμηση των αποδείξεων. Την ίδια στιγμή,
ωστόσο, δημιουργείται ένα πεδίο ελεύθε-
ρης προσαγωγής κι επίκλησης αποδεικτι-
κών στοιχείων, το οποίο εγκυμονεί κινδύ-
νους παράπλευρης προσβολής ατομικών
ελευθεριών και δικαιωμάτων, ιδίως εκεί-
νων που άπτονται της προστασίας της ιδι-
ωτικότητας των διαδίκων.
Η αποδεικτική αξιοποίηση μαγνητοφωνη-
μένου υλικού το οποίο προήλθε από την
ηχογράφηση συνομιλιών χωρίς τη γνώ-
ση και τη συναίνεση του παθόντος, δηλα-
δή από πράξη κατ’ αρχήν παράνομη, απο-
τελεί ίσως την πιο χαρακτηριστική τέτοια
περίπτωση. Σε ένα περιβάλλον προϊούσας
τεχνολογικής εξέλιξης η οποία πολλαπλα-
σιάζει τις δυνατότητες επικοινωνίας, αλλά
και μεγιστοποιεί την ευχέρεια παρακολού-
θησης των πολιτών, είναι προφανές ότι η
συγκεκριμένη προβληματική διαμορφώ-
νει μία οριακή συνθήκη.
Β. Η συνταγματική κατοχύρωση και
το νομοθετικό πλέγμα προστασίας του
απορρήτου των επικοινωνιών
Είναι γνωστό ότι η προστασία του απορρή-
του των επικοινωνιών θεμελιώνεται στη
διάταξη του
άρθρου 19
του
Συντάγματος
1
.
1. Το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης
ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με οποιονδήποτε
άλλο τρόπο είναι απόλυτα απαραβίαστο. Νόμος
ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική
αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λό-
«
Αλήθεια
με
οποιοδήποτε
τίμημα
;»
Η χρήση παρανόμως μαγνητοφωνημένων
συνομιλιών στην ποινική δίκη
Νίκος Βιτώρος
, Δικηγόρος, ΜΔΕ