ΣΥΝήΓΟΡΟΣ, Τεύχος 7-8/2020

ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

τ.

140

/2020

με υφιστάμενες, οι οποίες ήδη διέπουν το

πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης συγκε-

κριμένων κατηγοριών ανωνύμων εταιρι-

ών που υπάγονται σε διαδικασίες προλη-

πτικής εποπτείας, προβλέπεται επιφύλαξη

υπέρ των διατάξεων του ενωσιακού ή του

εθνικού δικαίου, που διέπουν την εταιρική

διακυβέρνηση ανωνύμων εταιριών επο-

πτευομένων είτε στο πλαίσιο του Ενιαίου

ΕποπτικούΜηχανισμού από την Ευρωπαϊκή

Κεντρική Τράπεζα ή την Τράπεζα της Ελλά-

δος (όπως, για παράδειγμα, τα συστημικά

πιστωτικά ιδρύματα), είτε από την Τράπεζα

της Ελλάδος στο πλαίσιο των λοιπών επο-

πτικών της αρμοδιοτήτων (όπως, για παρά-

δειγμα, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις), είτε

από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (όπως,

για παράδειγμα, οι ανώνυμες εταιρίες πα-

ροχής επενδυτικών υπηρεσιών)

Πολιτική καταλληλότητας (άρ. 3)

Άλλη μία νέα απαίτηση του νόμου είναι η

ύπαρξη Πολιτικής Καταλληλότητας των

μελών του Δ.Σ., η οποία αποσκοπεί στη δι-

ασφάλιση της συγκρότησης του Δ.Σ. από

τα πλέον κατάλληλα πρόσωπα. Η πρό-

βλεψη αυτή εισάγεται κατά τα ισχύοντα

στη συναφή χρηματοπιστωτική νομοθε-

σία, ιδίως δε ως προς την εσωτερική δι-

ακυβέρνηση των πιστωτικών ιδρυμάτων

[ενδεικτικά: Κοινές κατευθυντήριες γραμ-

μές (EΑΚΑΑ και ΕΑΤ) σχετικά με την αξι-

ολόγηση της καταλληλότητας των μελών

του διοικητικού οργάνου και των προσώ-

πων που κατέχουν καίριες θέσεις, Πράξη

Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας της

Ελλάδος 142/11.6.2018, κ.α.)]. Σημειώνε-

ται, ωστόσο, ότι η κανονιστική πυκνότη-

τα των σχετικών με την πολιτική καταλλη-

λότητας διατάξεων είναι σαφώς μικρότερη

των συναφών διατάξεων για τα πιστωτικά

ιδρύματα (ιδίως δε των εποπτευόμενων

στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μη-

χανισμού). Υπό το πρίσμα αυτό καθιερώ-

6. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ως προς τα νομικά

πρόσωπα που εποπτεύονται, στο πλαίσιο του

Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, από την Ευ-

ρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από την Τράπεζα

της Ελλάδας και οι μετοχές ή άλλες κινητές αξί-

ες τους έχουν εισαχθεί σε ρυθμιζόμενη αγορά

που λειτουργεί στην Ελλάδα δεν εφαρμόζονται

οι διατάξεις των άρθρων 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12,

15 και 16 αντίστοιχα του νόμου. Βλ. Αιτιολογική

Έκθεση, σελ. 2.

νεται η υποχρέωση κατάρτισης και εφαρ-

μογής πολιτικής καταλληλότητας, δηλαδή

των κριτηρίων βάσει των οποίων θα είναι

επιλέξιμα τα μέλη του Δ.Σ. (σύμφωνα με

τους θεματικούς άξονες που περιλαμβά-

νονται στην υπό συζήτηση διάταξη), πα-

ρέχοντας όμως ευελιξία στις εταιρίες να

διαμορφώνουν την εν λόγω πολιτική με

βάση τα ειδικότερα κατά περίπτωση χα-

ρακτηριστικά τους. Λαμβάνοντας, λοιπόν,

δεόντως υπόψη ότι η συντριπτική πλειο-

ψηφία των εισηγμένων εταιριών στην Ελ-

λάδα δεν ανήκουν στον χρηματοπιστωτι-

κό τομέα, σε πλαίσιο αναλογικής - και ουχί

οριζόντιας - προσέγγισης θα πρέπει να κι-

νηθούν και οι κατευθυντήριες γραμμές για

την εφαρμογή των σχετικών με την πολιτι-

κή καταλληλότητας ζητημάτων που η Επι-

τροπή Κεφαλαιαγοράς εξουσιοδοτείται να

δημοσιεύσει. Δύο από τα αναγκαία κρι-

τήρια καταλληλότητας είναι - πέραν του

ήθους, της φήμης, της επάρκειας γνώ-

σεων, της εμπειρίας, των δεξιοτήτων και

της ανεξαρτησίας κρίσης - η ελάχιστη πο-

σόστωση ανά φύλο (ειδικότερα: 25% των

μελών), και η μη έκδοση τελεσίδικης δι-

καστικής απόφασης που αναγνωρίζει την

υπαιτιότητά του μέλους (ή υποψηφίου μέ-

λους) για ζημιογόνες συναλλαγές της ε-

ταιρίας, ή μη εισηγμένης εταιρίας του Ν

4548/2018, με συνδεδεμένα μέρη.

Διοικητικό συμβούλιο και επιτροπές

(άρ. 4 -12)

Με τις διατάξεις του άρ. 4 εισάγεται αναλυ-

τική πρόβλεψη συγκεκριμένων αρμοδιο-

τήτων του Δ.Σ., πέραν όσων ορίζει ήδη ο

Ν 4548/2018. Μεταξύ των συγκεκριμένων

αρμοδιοτήτων, ιδιαίτερης σημασίας είναι η

παρακολούθηση και περιοδική αξιολόγη-

ση του συστήματος της εταιρικής διακυ-

βέρνησης της εταιρίας, και η διασφάλιση

της αποτελεσματικότητας του συστήματος

εσωτερικού ελέγχου (ΣΣΕ) που η εταιρία

εφαρμόζει.

Εισάγεται επίσης, στο άρ. 5, πρόβλεψη

ώστε στις συνεδριάσεις του Δ.Σ., με θέμα

την κατάρτιση των οικονομικών καταστά-

σεων της εταιρίας, οι οποίες υποβάλλονται

στη συνέχεια προς έγκριση από τη Γενική

Συνέλευση ή στις οποίες η ημερησία διά-

ταξη περιλαμβάνει θέματα, για την έγκριση

των οποίων ο Ν 4548/2018 προβλέπει τη

λήψη απόφασης από τη γενική συνέλευ-

ση με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία,

το Δ.Σ. βρίσκεται σε απαρτία όταν παρίστα-

νται τουλάχιστον δύο ανεξάρτητα μη εκτε-

λεστικά μέλη. Με τον τρόπο αυτό ισχυρο-

ποιούνται τα εχέγγυα ανεξαρτησίας και

αντικειμενικότητας στη λήψη ιδιαιτέρως

σημαντικών αποφάσεων του Δ.Σ.

Ως προς τη σύνθεση του Δ.Σ., ο νέος νό-

μος διατηρεί την προϋφιστάμενη διάκριση

των μελών του σε εκτελεστικά, μη εκτε-

λεστικά και ανεξάρτητα μη εκτελεστικά.

Με τις διατάξεις των άρ. 6 και 7 εισάγονται

οι ελάχιστες αρμοδιότητες που έχουν τα

εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη του

Δ.Σ., προκειμένου να εξειδικευτεί - πέραν

των καθηκόντων που έχουν βάσει του Ν

4548/2018ως μέλη του Δ.Σ. - ο ρόλος τους.

Εισάγονται, ωστόσο, σημαντικές αλλαγές

σε σχέση με τη σύνθεση του Δ.Σ. Τα ανε-

ξάρτητα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου

δεν πρέπει να υπολείπονται του ενός τρί-

του (1/3) του συνολικού αριθμού των με-

λών του και, πάντως, δεν πρέπει να είναι

λιγότερα από δύο (2). Ειδικότερα, κατά το

άρ. 9, τα κριτήρια ανεξαρτησίας για τα ανε-

ξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη καθίστανται

αυστηρότερα, οδηγώντας σε μεγαλύτερο

αριθμό περιπτώσεων που εμπίπτουν στο

πεδίο της «σχέσης εξάρτησης». Ως «εξάρ-

τηση» λογίζεται καταρχήν η σωρευτική

συνδρομή (τόσο κατά τον ορισμό του μέ-

λους, όσο και κατά τη διάρκεια της θητείας

του) αφενός, της κατοχής του 0,5% του με-

τοχικού κεφαλαίου της εταιρίας, και αφε-

τέρου, μίας σχέσης εξάρτησης οικονομι-

κού, επιχειρηματικού, οικογενειακού ή

άλλου είδους, η οποία - κατ’ αποτέλεσμα

- είναι δυνατό να επηρεάσει τις αποφάσεις

και την αντικειμενική κρίση του μέλους.

Μολονότι ο νόμος προβλέπει αναλυτικά

τις περιπτώσεις στις οποίες θεωρείται ότι

υφίσταται σχέση εξάρτησης, η προσθήκη

του όρου «ιδίως» συνηγορεί στο ότι η απα-

ρίθμησή του δεν είναι εξαντλητική και άρα

ακόμη και περιπτώσεις μη υπαγόμενες

στις νομοθετικά προβλεπόμενες δύνανται

να συνιστούν σχέση εξάρτησης επηρεά-

ζουσα τις αποφάσεις και την αντικειμενική

κρίση του μέλους. Η πλήρωση των προϋ-

ποθέσεων ανεξαρτησίας κάθε μέλους

επανεξετάζεται από το Δ.Σ. σε ετήσια του-

λάχιστον βάση ανά οικονομικό έτος και πά-